Ου χαλεπόν Αθηναίους εν Αθηναίοις επαινείν, αλλ᾽ εν Λακεδαιμονίοις.
(Το δύσκολο δεν είναι να επαινείς τους Αθηναίους στους Αθηναίους, αλλά στους Λακεδαιμονίους.)
Σωκράτης
Ο διασημότερος φιλόσοφος όλων των αιώνων και των εποχών Σωκράτης, γιος του Σωφρονίσκου και της Φαιναρέτης, γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου, μετά από μια ζωή πλουσιότατη σε δράση και διδασκαλία φιλοσοφική, πέθανε το 399 π.Χ., πίνοντας το κώνειο, ύστερα από την καταδίκη του σε ηλικία 70 ετών.
Ο Σωκράτης δεν άφησε συγγράματα. Η επίδρασή του όμως στους σύγχρονους και μεταγενέστερους συγγραφείς υπήρξε μεγάλη. Τα συγγράμματα ονομαστών φιλοσόφων, όπως του Πλάτωνα, του Ξενοφώντα, του Αριστοτέλη και άλλων αρχαίων και νεότερων φιλοσόφων είναι επηρεασμένα από τις φιλοσοφικές ιδέες του.
Βάση της φιλοσοφίας του Σωκράτη είναι οι ηθικές αξίες. Δεν ασχολήθηκε με τα προβλήματα της δημιουργίας του κόσμου. Δεν επιδιώκει την επίλυσή τους. Ο Σωκράτης ενδιαφέρεται για την ευδαιμονία του ανθρώπου. Πίστευε ότι μόνο η γνώση είναι σε θέση να οδηγήσει τον άνθρωπο στην αληθινή ευδαιμονία. Κέντρο της διδασκαλίας του είναι η γνώση της αρετής, την οποία πρέπει πάντα να επιδιώκει ο άνθρωπος. Όμως για να το πετύχει, οφείλει να γνωρίσει πρώτα τον εαυτό του, τις σκέψεις του, την καρδιά του, τα ελαττώματά του, τις κακίες του. Να έχει δηλαδή το "γνώθι σαυτόν". Το επιστέγασμα όμως της ίδια του της διδασκαλίας ήταν η ζωή του. Αυτά που δίδασκε, τα εφάρμοζε.
53 διάσημα αποφθέγματα και γνωμικά του Σωκράτη
Όν η τύχη προπηλακίζει ούτος και παρά των πράων μάστιγας ευρίσκει.
(Όποιον τον κατατρέχει η τύχη, ακόμα κι από τους καλούς ανθρώπους βρίσκει συμφορές.)
Σωκράτης
Ο μεν οίνος συμμεταβάλλεται τοις αγγείοις· ο δε πλούτος, τοις των κεκτημένων τρόποις.
(Το κρασί παίρνει το σχήμα των μπουκαλιών και ο πλούτος [παίρνει το σχήμα] του χαρακτήρα αυτών που τον έχουν.)
Σωκράτης
Σωκράτης ερωτηθείς τι κτήμα συμφορώτατον είπε: «φίλος βέβαιος».
(Ο Σωκράτης όταν ρωτήθηκε ποιο είναι το απόκτημα που συμφέρει περισσότερο είπε: «ο σταθερός φίλος».)
Σωκράτης
Οι μεν λοιποί ζώσιν ίνα εσθιώσιν, αυτός δε εσθίω ίνα ζω.
(Οι άλλοι ζουν για να τρώνε, αλλά εγώ τρώω για να ζήσω.)
Σωκράτης
Θαρρώ ότι είναι καλύτερα να κάνω μπάνιο, προτού πιω στο δηλητήριο, για να μη βάλω τις γυναίκες σε μπελά να με πλύνουν.
Σωκράτης