Τον άξιο άνθρωπο μην τον παινεύεις για τα πλούτη του.
Σωκράτης
Ο διασημότερος φιλόσοφος όλων των αιώνων και των εποχών Σωκράτης, γιος του Σωφρονίσκου και της Φαιναρέτης, γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου, μετά από μια ζωή πλουσιότατη σε δράση και διδασκαλία φιλοσοφική, πέθανε το 399 π.Χ., πίνοντας το κώνειο, ύστερα από την καταδίκη του σε ηλικία 70 ετών.
Ο Σωκράτης δεν άφησε συγγράματα. Η επίδρασή του όμως στους σύγχρονους και μεταγενέστερους συγγραφείς υπήρξε μεγάλη. Τα συγγράμματα ονομαστών φιλοσόφων, όπως του Πλάτωνα, του Ξενοφώντα, του Αριστοτέλη και άλλων αρχαίων και νεότερων φιλοσόφων είναι επηρεασμένα από τις φιλοσοφικές ιδέες του.
Βάση της φιλοσοφίας του Σωκράτη είναι οι ηθικές αξίες. Δεν ασχολήθηκε με τα προβλήματα της δημιουργίας του κόσμου. Δεν επιδιώκει την επίλυσή τους. Ο Σωκράτης ενδιαφέρεται για την ευδαιμονία του ανθρώπου. Πίστευε ότι μόνο η γνώση είναι σε θέση να οδηγήσει τον άνθρωπο στην αληθινή ευδαιμονία. Κέντρο της διδασκαλίας του είναι η γνώση της αρετής, την οποία πρέπει πάντα να επιδιώκει ο άνθρωπος. Όμως για να το πετύχει, οφείλει να γνωρίσει πρώτα τον εαυτό του, τις σκέψεις του, την καρδιά του, τα ελαττώματά του, τις κακίες του. Να έχει δηλαδή το "γνώθι σαυτόν". Το επιστέγασμα όμως της ίδια του της διδασκαλίας ήταν η ζωή του. Αυτά που δίδασκε, τα εφάρμοζε.
53 διάσημα αποφθέγματα και γνωμικά του Σωκράτη
Ουκ έστιν ανδρί αγαθώ κακόν ουδέν ούτε ζώντι ούτε τελευτήσαντι.
(Ο καλός άνθρωπος δεν παθαίνει τίποτα κακό, ούτε ζωντανός ούτε και νεκρός.)
Σωκράτης
Αι μεν βρονταί τους παίδας, αι δε απειλαί τους άφρονας καταπλήττουσι.
(Οι βροντές τρομάζουν τα παιδιά και οι απειλές τους ανόητους.)
Σωκράτης
Όλοι, κι οι πιο έξυπνοι κι οι πιο κουτοί από τη φύση, να μαθαίνουν και να μελετούν εκείνα στα οποία θέλουν να διαπρέψουν.
Σωκράτης
Της αυτής αμαρτίας είναι το διδόναι οίς μη δει και το μη διδόναι οίς δεί.
(Είναι εξίσου λάθος να δίνεις σ’ αυτούς που δεν πρέπει με το να μη δίνεις σ’ αυτούς που πρέπει.)
Σωκράτης
Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’ αγαθά φέρει.
(Η μόρφωση, όπως ακριβώς μια εύφορη γη, φέρνει όλα τα καλά.)
Σωκράτης
Ο κακολόγος σκοτώνει την τιμή ενός ανθρώπου, ενώ ο φονιάς τη ζωή, αλλά επειδή η τιμή είναι ανώτερη από τη ζωή, η κακολογία είναι σοβαρότερη από το φόνο, γιατί ο φονιάς σκοτώνει με το βέλος και με μεγάλο κίνδυνο της ζωής του μόνο τους ζωντανούς, ενώ ο κακολόγος του και με μεγάλη ασφάλεια, σκοτώνεις και ζωντανούς και πεθαμένους.
Σωκράτης
Αι μεν ποδήρεις εσθήτες τα σώματα, αι δε υπέρμετροι περιουσίαι τας ψυχάς εμποδίζουσιν.
(Τα μακριά ενδύματα τα σώματα και οι υπέρμετρες περιουσίες τις ψυχές εμποδίζουν.)
Σωκράτης